بیلت پرکاربردترین نوع شمش فولادی است و خواص فیزیکی، شیمیایی و انعطاف‌پذیری بالای آن باعث شده است که کاربردهای گسترده‌ای داشته باشد. از بیلت برای ساخت اکثر مقاطع فولادی به جز ورق سیاه و محصولات آن استفاده می‌شود.
بیلت فولادی یک محصول فولادی نیمه کاره است که در شکل یک استوانه توخالی ساخته می شود. بیلت‌ها می‌توانند در اندازه ها و اشکال مختلفی ساخته شوند، اما معمولاً قطری بین 100 تا 200 میلی متر و طولی بین 1500 تا 6000 میلی متر دارند. همچنین، معمولاً از فولاد کربنی ساخته می‌شوند، اما به طور کلی می‌توان از آنها در فولادهای آلیاژی نیز استفاده کرد.
بیلت از طریق ذوب نورد شمش تولید می‌شود و دارای سطح مقطعی دایره‌ای یا مربعی با عرض کمتر از ۱۵ سانتی‌متر است. در این مقاله از سایت شرکت نورد و تولید قطعات فولادی به بررسی بیلت، یکی از پرکاربردترین مواد اولیه برای ساخت مقاطع فولادی طویل، می‌پردازیم.
بیلت فولادی چیست؟
بیلت یک قطعه فلزی استوانه‌ای یا مربعی شکل است که از طریق ذوب و ریخته‌گری شمش فولاد تولید می‌شود. بیلت معمولاً سطح مقطعی کوچکتر از 230 سانتی‌متر مربع دارد و طول آن بیشتر از سایر انواع شمش است.
این وسیله به عنوان ماده اولیه برای تولید انواع مقاطع فولادی طویل مانند میلگرد، تیرآهن، نبشی، ورق و لوله استفاده می‌شود. همچنین، شمش فولادی یا بیلت فولادی یک محصول از جنس فولاد است که نیمه‌ساخته است و از ذوب سنگ‌آهن و سایر مواد اولیه فولادی در کوره‌های قوس الکتریکی یا کوره‌های دوار تولید می‌شود. شمش فولادی معمولاً دارای سطح مقطع مربعی یا دایره‌ای است و طول آن بیشتر از عرض آن است.
این محصولات به دو گرید SP3 و SP5 تقسیم می‌شوند. گرید SP3 انعطاف‌پذیرتر است و برای ساخت مقاطعی که در معرض نیروهای کششی، خمشی و پیچشی قرار دارند، کاربرد بیشتری دارد. گرید SP5 انعطاف‌پذیری کمتری دارد و برای ساخت مقاطعی که در معرض نیروهای کمتری قرار دارند، استفاده می‌شود.
کاربرد بیلت چیست؟
کاربردهای بیلت عبارتند از:
✔ میلگرد شاخه‌ای و کلاف، آجدار و ساده
✔ مفتول
✔ تیرآهن معمولی
✔ نبشی فابریک
✔ ناودانی
✔ سپری
✔ لوله‌های بدون درز (مانیسمان)
✔ محصولات اکسترودی
محصولات بیلت فولادی
محصولات بیلت فولادی یکی از مهمترین محصولات فولادی در صنعت متالورژی به شمار می‌آیند. بیلت‌های فولادی برای تولید انواع محصولات فولادی مانند ورق، تیرآهن، پروفیل‌های فولادی، لوله‌های فولادی و قطعات صنعتی استفاده می‌شوند. این محصولات بیلت فولادی معمولاً در صنایع ساختمانی، خودروسازی، صنایع دریایی، صنایع نفت و گاز، صنایع ماشین‌سازی و صنایع فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در کل، محصولات بیلت فولادی نقش حیاتی در صنعت فولادسازی و تولید محصولات فولادی دارند و به عنوان ماده اولیه مهمی در زنجیره تولید صنعت فولاد محسوب می‌شوند.بیلت ها محصولاتی همه کاره هستند که می توان از آنها برای ساخت طیف گسترده ای از محصولات فولادی استفاده کرد. برخی از محصولات رایج که از بیلت ها ساخته می شوند عبارتند از:
✔ تیرآهن
✔ نبشی
✔ ناودانی
✔ ورق فولادی
✔ لوله فولادی
بیلت ها همچنین می توانند برای ساخت محصولات فولادی خاص مانند دکل های برق، پل ها و سازه های دیگر استفاده شوند.
فرآیند تولید بیلت از فرآورده‌های میانی نورد
بیلت ها محصولاتی مهم در صنعت فولاد هستند که برای تولید طیف گسترده ای از محصولات فولادی استفاده می شوند. بیلت از طریق ذوب و نورد شمش تولید می‌شود. ابتدا شمش در کوره‌های القایی ذوب می‌شود. سپس مذاب شمش در قالب‌های مخصوص ریخته می‌شود. پس از آن، بیلت نورد می‌شود تا به شکل و اندازه مورد نظر برسد. فرآیند تولید بیلت از فرآورده‌های میانی نورد به دو مرحله اصلی تقسیم می‌شود:
✅ مرحله اول: ذوب و ریخته گری
در این مرحله، فرآورده‌های میانی نورد مانند اسلب، بلوم و بیلت وارد کوره‌های القایی یا کوره‌های قوس الکتریکی می‌شوند. در کوره‌های القایی، جریان الکتریکی از طریق یک سیم پیچ دوار عبور می‌کند و باعث گرم شدن فولاد می‌شود. در کوره‌های قوس الکتریکی، جریان الکتریکی بین دو الکترود که در داخل فولاد قرار دارند، ایجاد می‌شود و باعث ذوب شدن فولاد می‌شود.
پس از ذوب شدن فولاد، آن را به درون قالب‌های ریخته گری می‌ریزند. قالب‌های ریخته گری معمولاً از جنس مس یا چدن هستند و دارای شکل و اندازه‌های مختلفی هستند. شکل قالب‌های ریخته گری تعیین کننده شکل نهایی بیلت است.
✅ مرحله دوم: نورد
در این مرحله، بیلت‌های مذاب را از قالب‌های ریخته گری خارج می‌کنند و وارد نورد می‌کنند. نورد فرآیندی است که در آن بیلت‌های مذاب را با استفاده از غلتک‌های بزرگ و سنگین به شکل و اندازه مورد نظر تبدیل می‌کنند. در مرحله نورد اولیه، بیلت‌های مذاب را با استفاده از غلتک‌های بزرگ و سنگین به شکل استوانه‌ای تبدیل می‌کنند. در مرحله نورد ثانویه، بیلت‌های استوانه‌ای را با استفاده از غلتک‌های کوچکتر و نازک‌تر به شکل بیلت‌های نهایی تبدیل می‌کنند.
بیلت‌های نهایی دارای سطح مقطعی دایره‌ای یا مربعی هستند . بیلت‌های نهایی به عنوان مواد اولیه برای تولید محصولات فولادی مانند تیرآهن، میلگرد و لوله استفاده می‌شوند. مراحل تولید بیلت از فرآورده‌های میانی نورد به طور خلاصه در زیر نشان داده شده است:
✔ ذوب آهن خام در کوره بلند
✔ جداسازی آهن از ناخالصی ها در کوره قوس الکتریکی
✔ ریخته گری آهن مذاب در قالب های استوانه ای
✔ خنک کردن و انجماد بیلت ها
✔ برش بیلت ها به اندازه های مورد نیاز
فرآیند تولید بیلت از فرآورده های میانی نورد
در ادامه به برخی از نکات مهم در فرآیند تولید بیلت از فرآورده‌های میانی نورد اشاره می‌کنیم:
- کیفیت فولاد مذاب تأثیر مستقیمی بر کیفیت بیلت نهایی دارد. بنابراین، کنترل کیفیت فولاد مذاب در این فرآیند بسیار مهم است.
- شکل قالب‌های ریخته گری باید مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی باشد.
- غلتک‌های نورد باید از جنس و کیفیت مناسبی برخوردار باشند تا از ایجاد عیوب در بیلت نهایی جلوگیری شود.
- کنترل دمای بیلت در طول فرآیند نورد بسیار حائز اهمیت است.
- سرعت نورد باید متناسب با خواص فولاد باشد تا از ایجاد عیوب مانند ترک بیلت نهایی جلوگیری شود.
عوامل موثر بر قیمت بیلت چیست؟
عوامل مختلفی بر قیمت بیلت تأثیر می‌گذارند. از جمله عوامل مؤثر بر قیمت بیلت می‌توان به قیمت شمش، هزینه‌های تولید، هزینه‌های حمل‌ونقل و تقاضا و عرضه اشاره کرد. این موارد به صورت دقیق‌تر عبارتند از:
1️⃣ عرضه و تقاضا
یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت بیلت، عرضه و تقاضا است. اگر عرضه بیلت بیشتر از تقاضا باشد، قیمت بیلت کاهش می‌یابد. در مقابل، اگر تقاضا برای بیلت بیشتر از عرضه باشد، قیمت بیلت افزایش می‌یابد. میزان تولید بیلت در کشور، میزان واردات بیلت از سایر کشورها، میزان تقاضا برای محصولات فولادی مانند تیرآهن، میلگرد و لوله تاثیر مهمی در تعیین قیمت نهایی محصول دارد.
2️⃣ قیمت مواد اولیه
قیمت مواد اولیه مورد استفاده در تولید بیلت، مانند سنگ آهن، کک و گندله، نیز بر قیمت بیلت تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، اگر قیمت سنگ آهن افزایش یابد، قیمت بیلت نیز افزایش خواهد یافت.
3️⃣ هزینه‌های تولید
هزینه‌های تولید بیلت، مانند هزینه‌های انرژی، نیروی کار و حمل و نقل، نیز بر قیمت بیلت تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، اگر هزینه‌های انرژی یا حمل و نقل افزایش یابد، قیمت بیلت نیز به همان نسبت بالا می‌رود.
4️⃣ محدودیت
شرایط سیاسی و اقتصادی جهانی نیز می‌تواند بر قیمت بیلت تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر در یک کشور بزرگ، مانند چین، محدودیت‌های صادراتی اعمال شود، قیمت بیلت در سایر کشورها افزایش خواهد یافت.
5️⃣ بازار
عوامل‌های دیگر مانند انتظارات بازار از آینده قیمت بیلت نیز می‌تواند بر قیمت بیلت تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، اگر انتظارات بازار از افزایش قیمت بیلت در آینده افزایش یابد، قیمت بیلت در حال حاضر نیز افزایش خواهد یافت.
قیمت شمش بیلت
قیمت شمش بیلت در ایران به طور روزانه توسط بورس کالای ایران تعیین می‌شود. قیمت بیلت بر اساس عوامل مختلفی مانند عرضه و تقاضا، قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید و شرایط سیاسی و اقتصادی جهانی تعیین می‌شود.
قیمت شمش بیلت (Billet) به عنوان یک محصول فولادی، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که شامل عوامل بازاری، تقاضا و عرضه، قیمت سنگ آهن، هزینه تولید و سایر عوامل مرتبط است. این عوامل می‌توانند در طول زمان تغییر کنند و به همین دلیل، قیمت شمش بیلت به صورت پویا و قابل تغییر میماند.
علاوه بر این، قیمت شمش بیلت می‌تواند بسته به منطقه جغرافیایی و بازار مورد نظر متفاوت باشد. برای دریافت قیمت دقیق شمش بیلت در زمان فعلی، توصیه می‌شود به منابع بازار مربوطه (مثل بورس‌های فلزی، شرکت‌های فولادسازی و سایر منابع صنعتی) مراجعه کنید یا با کارشناسان و صنعتگران مرتبط در این زمینه مشورت کنید.
قیمت شمش به صورت کیلویی محاسبه می‌شود و به نسبت هر روز می‌تواند متغیر باشد. قیمت شمش بیلت در سال‌های اخیر روند صعودی داشته است. این افزایش قیمت به دلیل عوامل مختلفی مانند افزایش قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید و شرایط سیاسی و اقتصادی جهانی بوده است. لازم به ذکر است که قیمت شمش بیلت در بازار آزاد ممکن است متفاوت از قیمت اعلام شده توسط بورس کالای ایران باشد.
جمع بندی برای بیلت فولادی
در این مقاله به بررسی و شناخت بیلت فولادی از فرآورده‌های میانی نورد و عوامل تأثیرگذار بر قیمت بیلت پرداختیم. در مجموع، می‌توان گفت که بیلت یک محصول فولادی مهم است که به عنوان مواد اولیه برای تولید محصولات فولادی دیگر مانند تیرآهن، میلگرد و لوله استفاده می‌شود. قیمت بیلت تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که می‌تواند بر قیمت محصولات فولادی دیگر نیز تأثیر بگذارد.
